Vorige keer hebben we gekeken naar hoe je wat afstand kan nemen van je gedachten en dat je er niet naar hoeft te handelen. In het thema Zelf gaan we daarmee verder. Ditmaal gaat het over gedachten die je over jezelf hebt. Zowel positieve als negatieve gedachten over jezelf kunnen je beperken. Je hebt een bepaald beeld van jezelf en of dit nu een prettig of onprettig beeld is, je bent geneigd om je eraan vast te houden. Je gaat er van uit dat je dit beeld bent. Je bent je gaan gedragen naar het beeld dat je van jezelf hebt en dat anderen van je hebben. We kijken deze week hoe we ons zelfbeeld een beetje los kunnen laten. Ik hoop dat dit thema jou wat lucht geeft, en dat je voelt dat je werkelijk alles mag denken, voelen en zijn.
Negatief zelfbeeld
Vaak hebben we een nogal negatief zelfbeeld. Vorige week hebben we al gezien dat de geest geëvolueerd is om negatief te denken om je te behoeden voor gevaar en te zorgen dat je niet buiten de groep valt. Om te voorkomen dat de holbewoner uit de groep werd gegooid vergeleek zijn geest zich met de andere leden en deed er alles aan om niet buiten de groep te vallen. In de huidige samenleving kunnen we ons met iedereen op de planeet vergelijken en we hoeven niet ver te zoeken voor we iemand vinden die op een bepaalde manier beter is dan wij, iemand die slimmer is, beter bespraakt, mooier etc. Hierdoor lopen we allemaal rond met een versie van het ‘ik ben niet goed genoeg’ verhaal. We hebben dit verhaal allemaal, maar bijna niemand praat er over. We gaan kijken hoe je wat menselijker naar jezelf kan kijken en naar hoe je wat aardiger voor jezelf zou kunnen zijn.
Puur bewustzijn
We hebben al geoefend om los te komen van ons denken, door te observeren. Deze week gaan we nog een stapje verder door ons bewust te worden van de ruimte van waaruit we observeren. Deze ruimte noemen we binnen ACT puur bewustzijn of het observerende zelf. Het is een plek waarin je je ervaring kunt observeren, zonder erin verstrikt te raken of erin mee te gaan.
Binnen ACT wordt de hemel als metafoor voor puur bewustzijn gebruikt en het weer als metafoor voor je gedachten en gevoelens. De hemel is grenzeloos. Wat voor weer het ook is, de hemel heeft er altijd ruimte voor en wordt niet aangetast door het weer. En vroeg of laat verandert het weer.
We gaan oefenen om contact te maken met dit bewustzijn.
Opdrachten en oefeningen
1. Hoe ga je met jezelf om?
Bekijk in de app de video uit de opdracht Kijken naar jezelf. Sta er eens bij stil hoe je met jezelf omgaat. Hoe reageer je bijvoorbeeld als een vriend in de problemen zit? En hoe reageer je als je zelf in de problemen zit?
2. Kijken met zelfcompassie
Bekijk de pdf Zelfverandering in de app. Het is een mooi stuk over dat je niet gekozen hebt wie je bent en over hoe je met meer zelfcompassie in het leven kan staan. De antwoorden op de vragen kan je noteren in je notitieboekje.
3. Zelfcompassie in de praktijk
Zelfcompassie in de praktijk toepassen is niet makkelijk. Ben je bereid om je gevoelens en gedachten die het met zich meebrengt op de koop toe te nemen?
- Bekijk aan het begin van deze week de oefening Zelfcompassie in de Praktijk uit de app.
- Maak een plan voor wat je de komende week voor jezelf wil gaan doen.
Bedenk haalbare stapjes, dingen die je prettig vind, of die het jou gemakkelijker kunnen maken. - Schrijf het plan op en schrijf ook op welke tegenstrijdige gedachten of gevoelens je verwacht tegen te komen als je dit gaat toepassen.
- Zorg deze week goed voor jezelf en laat jezelf daarbij inspireren door jouw plan.
4. Symbool waarden
Volgende keer gaan we het over waarden hebben. Waarden geven richting aan jou handelen, ze geven weer hoe jij in je leven wilt staan. Zou je alvast ter voorbereiding, willen nadenken over een symbool dat staat voor datgene wat je belangrijk vindt in je leven, voor hoe je in het leven wilt staan? Het symbool kan van alles zijn bijvoorbeeld een voorwerp, zoals een foto of een sieraad, een dier, of een persoon.
5. Inspiratie uit de app
De video en teksten die na Zelfcompassie in de praktijk komen, kunnen inspirerend werken om op een menselijke manier naar jezelf te kijken en om zelfcompassie in de praktijk te brengen. Mocht je er deze week niet aan toe komen om ze te bekijken, dan kan je ze ook voor een later moment bewaren.
6. Mindfulness
Bij het beoefenen van mindfulness, hebben we tot nu toe onze aandacht op de inhoud (‘content’) van onze ervaringen gericht. Bijvoorbeeld op de ademhaling, op gevoelens, op geluiden, of op ons lichaam. Deze week kan je oefenen om je aandacht niet te richten op de inhoud, maar op het bewustzijn zelf, op de ‘context’, de ruimte waarin de content verschijnt. Dit bewustzijn oordeelt niet, want het kan niet denken, het is een open ruimte die (vanzelf) bewust is van datgene dat erin verschijnt. Vanuit dit perspectief worden emoties niet gelabeld als schadelijk of beangstigend, ze zijn er en komen en gaan. Je kan je openen voor dit bewustzijn, door op te merken dat je opmerkt.
Tips om hier mee te oefenen:
- Om dit perspectief van puur bewustzijn te ervaren kan ik de meditaties van Loch Kelly aanraden. Hij heeft het over moeiteloze mindfulness en hij heeft niet over meditaties, maar over “glimpsen”. Tijdens een glimps kan je het denkende zelf loslaten en rusten in een wakker bewustzijn. Probeer onderstaande glimps eens:
Je kan meer meditaties/ glimpsen van Loch Kelly terugvinden op Soundcloud en Insight Timer. En ook in de app Waking Up, de app die ik eerder heb aangeraden. Met behulp van deze link kan je een maand gratis gebruikmaken van de app: https://share.wakingup.com/3d0664
2. Doe elke ochtend als je wakker wordt de volgende oefening:
- Merk op wat je waarneemt, bijvoorbeeld geluiden, of een gevoel in je lichaam.
- Richt je aandacht een aantal seconden op bijvoorbeeld geluiden of je lichaam
- Wees je daarna bewust van dat je opmerkt en richt je dan op het opmerken, op de ruimte waarin de inhoud (bijvoorbeeld het geluid of de emotie) verschijnt.
3. Kijk of je je gedurende de dag jezelf af en toe kan herinneren aan het pure bewustzijn.
Je kan dat doen met behulp van bovenstaande instructie. Of met behulp van deze glimps van Loch Kelly:
Glimps Achtergrond bewustzijn
- Adem 1 keer rustig en diep in.
- En zucht een keer
- Laat nu je aandacht open om het bewustzijn te ontdekken dat op de achtergrond aanwezig is. Dit bewustzijn is al moeiteloos wakker en bewust zonder jouw hulp.
- Ontdek dat je moeiteloos aandachtig kan zijn vanuit dit achtergrond bewustzijn